Từ hôm nay (1/6), Nghị định số 70/2025 của Chính phủ chính thức có hiệu lực. Toàn bộ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán có doanh thu 1 tỷ đồng/năm trở lên và hoạt động trong lĩnh vực bán lẻ, cung cấp hàng hóa dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng sẽ phải thực hiện xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.
Dự kiến có khoảng 37.000 hộ, cá nhân kinh doanh đang nộp thuế theo hình thức khoán sẽ phải chuyển đổi hình thức. Những hộ, cá nhân kinh doanh không triển khai đúng quy định sẽ có nguy cơ bị xử phạt hành chính, thậm chí gián đoạn hoạt động do hóa đơn không được chấp nhận hợp pháp.
Hộ kinh doanh cần lưu ý gì khi sử dụng hóa đơn điện tử?
Nguyên tắc sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền
Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền là loại hóa đơn được khởi tạo thông qua máy tính tiền có chức năng kết nối và truyền dữ liệu điện tử đến cơ quan thuế. Loại hóa đơn này có các đặc điểm như:
– Không bắt buộc có chữ ký số.
– Cho phép sử dụng bản in, bản sao chụp hoặc tra cứu thông tin hóa đơn từ Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.
– Được xác định là chứng từ hợp pháp để kê khai thuế khi đảm bảo đầy đủ nội dung theo quy định.
Người bán có thể gửi hóa đơn điện tử cho người mua qua nhiều hình thức: tin nhắn, thư điện tử, mã QR, đường dẫn điện tử… giúp việc lưu trữ và tra cứu trở nên thuận tiện và linh hoạt hơn.
Các nội dung bắt buộc phải ghi trên hóa đơn điện tử từ máy tính tiền
Từ thời điểm quy định có hiệu lực, hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền bắt buộc phải có đầy đủ các thông tin sau:
– Thông tin người bán: Tên, địa chỉ, mã số thuế.
– Thông tin hàng hóa, dịch vụ: Tên hàng hóa/dịch vụ, đơn giá, số lượng, tổng giá thanh toán.
– Thời điểm lập hóa đơn.
– Mã cơ quan thuế hoặc dữ liệu điện tử cho phép người mua tra cứu và kê khai hóa đơn.
Nếu là tổ chức/doanh nghiệp áp dụng phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng, cần bổ sung: giá chưa thuế giá trị gia tăng, thuế suất, tiền thuế giá trị gia tăng, tổng tiền có thuế.
Đặc biệt, thông tin về người mua như tên, địa chỉ, mã số thuế, số định danh cá nhân hoặc số điện thoại chỉ ghi khi người mua yêu cầu.
Nghị định 70/2025 chính thức có hiệu lực: Siết chặt quản lý hóa đơn với hộ kinh doanh doanh thu từ 1 tỷ đồng (Ảnh minh họa: Mạnh Quân).
Các loại hóa đơn đang được áp dụng
Theo Nghị định 70/2025, hệ thống hóa đơn hiện nay gồm 7 nhóm chính:
– Hóa đơn giá trị gia tăng.
– Hóa đơn bán hàng.
– Hóa đơn điện tử bán tài sản công.
– Hóa đơn điện tử bán hàng dự trữ quốc gia.
– Các loại hóa đơn điện tử khác.
– Các chứng từ in, phát hành và quản lý như hóa đơn (phiếu xuất kho, phiếu gửi bán đại lý…).
– Mẫu hóa đơn do Bộ Tài chính hướng dẫn.
Quy trình ngừng sử dụng hóa đơn điện tử
Cơ quan thuế có quyền ngừng tiếp nhận và gửi thông báo ngừng sử dụng hóa đơn điện tử trong các trường hợp như:
– Người nộp thuế chấm dứt hiệu lực mã số thuế.
– Cơ quan thuế xác định người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đăng ký.
– Có quyết định cưỡng chế nợ thuế hoặc thông báo tạm ngừng kinh doanh.
– Trường hợp người nộp thuế có rủi ro cao, không giải trình hoặc không bổ sung thông tin đúng thời hạn.
Quá trình ngừng sử dụng hóa đơn sẽ được thực hiện thông qua thông báo điện tử và người nộp thuế có trách nhiệm giải trình trong vòng 2 ngày làm việc kể từ khi nhận được thông báo từ cơ quan thuế.
Chế tài xử phạt ra sao?
Theo quy định, hộ kinh doanh thuộc diện bắt buộc nếu không đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế sẽ bị xử phạt hành chính, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.
Từ hôm nay, nhiều hộ kinh doanh phải xuất hóa đơn điện tử theo quy định mới (Ảnh minh họa: Hải Long).
Cụ thể là phạt từ 2-4 triệu đồng đối với hành vi lập sai loại hóa đơn theo quy định và phạt từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho người mua.
Trường hợp hộ kinh doanh đã được cơ quan thuế hỗ trợ và thông báo về việc chuyển đổi áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhưng không chuyển đổi thì được xác định là hành vi vi phạm quy định về sử dụng hóa đơn. Cơ quan thuế sẽ phối hợp với cơ quan có thẩm quyền để xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
Bỏ thuế khoán: Phản ánh đúng năng lực kinh doanh
Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính), cho biết thực tế ngành thuế đã chính thức triển khai giải pháp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền cách đây hơn 2 năm, vào ngày 15/12/2022.
Việc này nhằm đảm bảo những doanh nghiệp, hộ kinh doanh bán lẻ hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng có thể xuất hóa đơn điện tử cho khách ngay tại thời điểm bán hàng một cách nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm chi phí, đồng thời giúp cơ quan thuế ghi nhận kịp thời doanh thu, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý và chống thất thu thuế trong lĩnh vực bán lẻ.
“Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền cũng bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (vì họ luôn nhận được hóa đơn), và góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực thuế”, ông Sơn nêu.
Theo lãnh đạo ngành thuế, việc thực hiện xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm là bước chuẩn bị để các hộ kinh doanh dần làm quen với phương thức quản lý mới, minh bạch doanh thu như các doanh nghiệp, đồng thời giúp cơ quan thuế thu thập dữ liệu doanh thu sát thực hơn đối với khu vực hộ kinh doanh.
Ông Mai Sơn cũng nhấn mạnh, việc xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế tư nhân cũng như trong quản lý Nhà nước.
Việc chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và đảm bảo nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế “người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”; động viên sự tham gia, tinh thần trách nhiệm của người nộp thuế với cộng đồng, đất nước thông qua việc nộp thuế dựa trên cơ sở kết quả kinh doanh.
“Đồng thời, cơ quan thuế cũng có thông tin chính xác hơn về hoạt động kinh tế để quản lý hiệu quả”, ông Sơn nêu.
Ngoài ra, khi các hộ kinh doanh tự kê khai trên nền tảng số, cơ quan thuế có thể hỗ trợ tối đa thông qua các ứng dụng kê khai, nộp thuế điện tử đơn giản. Bên cạnh đó, việc này giúp chống gian lận, thất thu thuế hiệu quả hơn và tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, bởi mọi hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế trên cùng một phương thức minh bạch như nhau.
Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền giúp minh bạch doanh thu, chống thất thu thuế (Ảnh minh họa: Thành Đông).
Đặc biệt, theo ông Mai Sơn, khi bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh buộc phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ như mô hình hộ kinh doanh theo phương pháp kê khai hay doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ.
“Đây sẽ là bước chuẩn bị cần thiết để hộ kinh doanh phát triển lên thành doanh nghiệp, qua đó có thể tiếp cận các chính sách hỗ trợ và nguồn lực để mở rộng sản xuất kinh doanh”, đại diện ngành thuế nhấn mạnh.
Quy định mới về việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền được kỳ vọng sẽ giúp việc quản lý thuế minh bạch hơn với cả cơ quan thuế và hộ, cá nhân kinh doanh.
Trước đó, theo khảo sát của phóng viên, không ít hộ kinh doanh nhỏ bày tỏ lo lắng khi thời hạn thực thi Nghị định 70/2025 đến gần.
Cụ thể, các hộ kinh doanh lo ngại về chi phí đầu tư ban đầu khi máy tính tiền và phần mềm hỗ trợ có giá từ vài triệu đến vài chục triệu đồng, là gánh nặng đối với nhiều hộ kinh doanh nhỏ. Chưa kể đến là chi phí duy trì phần mềm, kết nối mạng, bảo trì trong dài hạn…
Nhiều chủ hộ kinh doanh, đặc biệt là người lớn tuổi, ít tiếp xúc với công nghệ, lo ngại không biết sử dụng máy tính tiền hoặc phần mềm hóa đơn điện tử. Họ thiếu hỗ trợ kỹ thuật, không biết liên hệ cụ thể đơn vị nào để xử lý nhanh nhất khi gặp sự cố hoặc cần hướng dẫn.
Trước đây, phần lớn những chủ hộ kinh doanh ghi chép thủ công hoặc bán hàng bằng tiền mặt, giờ phải thay đổi toàn bộ quy trình bán hàng và xuất hóa đơn. Điều này làm tăng áp lực quản lý, kê khai và minh bạch doanh thu, khiến nhiều người e ngại.
Bên cạnh đó, không ít hộ chưa được tuyên truyền, hướng dẫn cụ thể, dẫn đến mơ hồ về đối tượng áp dụng, thời điểm áp dụng, mức xử phạt nếu không tuân thủ.
Đặc biệt, tác động đến lợi nhuận và cạnh tranh là một trong những mối lo ngại lớn nhất của các hộ kinh doanh khi phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền và kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.
Nhiều hộ kinh doanh vẫn ghi chép thủ công, thậm chí khai báo doanh thu thấp hơn thực tế để giảm số thuế phải nộp. Khi sử dụng máy tính tiền kết nối trực tiếp với cơ quan thuế, mọi giao dịch được ghi nhận theo thời gian thực, không thể điều chỉnh hoặc giấu doanh thu. Điều này khiến số thuế phải nộp tăng lên, trong khi chi phí đầu vào không phải lúc nào cũng có hóa đơn hợp lệ để khấu trừ (đặc biệt trong ngành ăn uống, bán lẻ).